Em 2004, 2005 e 2006, nos dias 26 de julho, enviei mensagens pros e-mails de conhecidos esperantistas que eu conseguia achar na internet, comemorando o dia em que apareceu o primeiro manual de esperanto escrito em russo pelo oftalmologista polonês Ludwik Lejzer Zamenhof. Eu considerava esse dia digno de comemoração como o verdadeiro “Dia do esperanto”, ao contrário de muitas pessoas que o comemoram no dia 15 de dezembro, aniversário de Zamenhof, atitude que eu achava muito personalista. Minha intenção era fazer isso todos os anos, mas a partir de 2007 comecei a me ocupar cada vez mais com a graduação em História e deixei aos poucos o movimento esperantista, embora jamais tivesse esquecido a língua. Há dois dias apareceu a mensagem de 2004, e agora seguem abaixo uma introdução em esperanto e a mensagem que escrevi em 2005!
La 26-an de julio de la jaroj 2004, 2005 kaj 2006 (kiam mi estis 17-19-jara!), mi skribis mesaĝojn kaj sendis al la retpoŝtaj adresoj de pluraj esperantistaj geamikoj, kiujn mi ekkonis per interreto. Mia celo estis memorigi la tagon, kiam aperis la unua manlibro de Esperanto, en la rusa lingvo, verkita de la pola okulkuracisto Ludoviko Lazaro Zamenhof. Mi konsideris tiun tagon memoriginda kiel la vera “Esperanto-tago”, kontraŭe al multaj personoj, kiuj memorigas ĝin en la 15-a de decembro, naskiĝtago de Zamenhof, sed tiun elekton mi trovis tre personeca. Mi celis sendi tiajn mesaĝojn en la sekvantaj jaroj, sed de 2007 mi devis pli okupiĝi pri la universitata kurso de Historio kaj forlasis la movadon, kvankam mi neniam forgesis la lingvon. Antaŭ du tagoj mi aperigis la mesaĝon de 2004, kaj nun mi republikigas la tekston, kiun mi dissendis en 2005:
Caros amigos e amigas esperantistas,
Eu não sei se vocês ainda se lembram, mas há precisamente um ano enviei uma mensagem a alguns de vocês lembrando-os do 26 de julho, dia em que Zamenhof, no ano de 1887, conseguiu a primeira edição do primeiro livro sobre o esperanto. Portanto, decidi fazer isso todo ano, para que vocês se lembrem do mais festivo momento na história do esperanto, que justamente é o aparecimento da língua! Que belo dia é este a todos nós que nos beneficiamos pelo uso de uma língua neutra internacional depois que encontramos amigos, uma bela literatura e um ideal pacífico! Vocês todos talvez devem perguntar: “Por que você festeja o 26 de julho, e não o 15 de dezembro, quando Zamenhof nasceu?” Meus caros, a mais nobre herança que esse grande homem nos deixou não é ele mesmo, mas o esperanto! O motivo pelo qual nos unimos não é Zamenhof ou o homaranismo, mas de fato o esperanto! É claro que se tem o direito de festejar o aniversário de Zamenhof, mas não nascemos para cultuá-lo, nem ao esperanto (ele não é um ídolo, algo que se cultua); nossa missão é divulgar nossa língua! Porque o próprio Zamenhof se separou dos direitos e da liderança do movimento no 8.º Congresso Universal, ocorrido em Cracóvia, Polônia: “Agora que a maturidade de nossa causa é já absolutamente indubitável, dirijo-me a vós, caros companheiros, com um pedido que já há muito queria dirigir-vos mas adiei até agora, temendo fazê-lo muito cedo. Eu peço que vós me libereis deste encargo que eu, por razões naturais, desempenhei em nossa causa durante 25 anos”. E mais, temos outro motivo para não o cultuar, pois, a seguir, ele diz: “Peço-vos que a partir de agora deixeis de ver em mim um mestre, deixeis de honrar-me com esse título”. (*)
Muitos acontecimentos fizeram-se entre 26 de julho de 2004 e hoje, e a maioria delas foi ótimo. Por exemplo: a ampliação do Ĝangalo, o maior portal em esperanto da rede; os pedidos pelo esperanto junto à União Europeia, entre eles os trabalhos da polonesa Margarete Handzlik por nossa língua no Parlamento Europeu; o Congresso Universal coroado de sucesso em Pequim, sendo um de seus dias o 26 de julho; a divulgação do esperanto no site de relacionamentos Orkut por várias “comunidades”, pelas quais muitas pessoas conhecem, aprendem e discutem sobre nossa língua, e pelo qual alguns brasileiros organizaram um grupo de estudos no MSN Messenger; o aparecimento de meu site, “O site esperantista de Erick Fiszuk”, a 15 de janeiro, no qual esperantistas e lusófonos podem encontrar muitas informações sobre o esperanto e textos traduzidos; o aparecimento de grupos de esperanto em universidades do Brasil e da Ásia; e outros sucessos que nem dá para listar... Outro sucesso digno de relevância é a criação (não sei quando) do programa EK, que possibilita a quem tem Unicode escrever as letras acentuadas usando o teclado normal (não o usei para escrever esta mensagem porque não sei se todos vocês têm fontes especiais). Ora, convencidos por eles, não podemos continuar nossa marcha pelo esperanto, crendo que nossa causa não é vã, mas benéfica a toda a humanidade?
Um homem relevante no movimento esperantista foi o polonês Kazimierz Bein, mais conhecido pelo apelido Kabe. Em 1911, ele abandonou o movimento porque, conforme ele, o movimento nunca mudava seus procedimentos e a causa não progredia. Vinte anos depois, ele voltou aos círculos esperantistas para acompanhar seus progressos e concluiu que o movimento permanecia o mesmo. Hoje, acompanhando os progressos que os esperantistas ocasionaram nas últimas décadas (cursos, clubes, sites, programas de computador, resoluções internacionais, encontros etc.), podemos dizer com acerto que Kabe errou. O movimento esperantista nunca esteve melhor do que agora e os principais frutos de nosso trabalho são os novos esperantistas que constantemente aparecem junto a nós, crentes no ideal da paz internacional e na possibilidade de adoção de uma língua internacional por todos os países para a comunicação e relações internacionais. Mais e mais pessoas colocam no coração a língua que Zamenhof criou pagando com seu tempo livre e de divertimentos, e seu esforço infinito. E isso podemos constatar pelos sites esperantistas que registram os pedidos de incontáveis esperantistas por cursos e clubes.
O esperanto é, sim, o idioma da paz e da igualdade, e ninguém pode negar esta condição que Zamenhof já constatava. Sustentaram-no pessoas corajosas, que tomaram para si o ideário de paz e fraternidade internacionais, e creram que o mundo poderá ser um pouco melhor se ele adotar uma língua internacional. Os outros projetos de idioma internacional não conseguiram se sustentar porque eles não continham o ideário coligador e o espírito batalhador (necessário para a divulgação da língua, pois não se pode esperar que as pessoas conheçam a língua por si mesmos), por isso seus adeptos são pessoas sem coragem, envergonhadas, que abandonam as coisas com facilidade, amorfos e descompromissados, para os quais sua principal missão era mostrar os principais erros dos projetos de mais sucesso e falar mal deles. Esses que atualmente assim seguem, com seus projetos de idioma, terão o mesmo futuro. Todavia, não podemos tornar religioso o ideário esperantista, pois ele é não somente opcional para os esperantistas, mas conforme o próprio Zamenhof, ele é indefinível, indescritível, e todos podem interpretá-lo conforme suas próprias convicções. O assim chamado “esperantismo”, portanto, pode ser a força que nos move e nos encoraja para continuar nos esforços pela divulgação do esperanto.
Assim, esperantistas, acabei minha mensagem. Quero parabenizar a todos vocês pelo dia que é não somente do esperanto, mas nosso, e pedir a vocês que não permaneçam somente aliciando e rezando pelo pleno sucesso do esperanto, mas principalmente agindo e, conforme o próprio nome da língua, tendo esperança. Muito obrigado!
Karaj Esperantaj geamikoj,
Mi ne scias, ĉu vi ankoraŭ memoras, sed antaŭ precize unu jaro mi sendis mesaĝon al kelkaj el vi memoriganta pri la 26-a de julio, tago, en kiu Zamenhof, en la jaro 1887, sukcesis la unuan eldonon de la unua libro pri Esperanto. Do, mi decidis, ke mi faru tion ĉiujare, por ke vi memoru pri la plej festa momento en la historio de Esperanto, kiu ĝuste estas la apero de la lingvo! Kia bela tago estas ĉi tiu al ĉiuj ni, kiuj bonfariĝis per la uzo de internacia neŭtrala lingvo post tiam, kiam ni trovis amikojn, riĉan beletron kaj pacan idearon! Vi ĉiuj verŝajne volas demandi: “Kial vi festigas la 26-an de julio, kaj ne la 15-an de decembro, kiam Zamenhof naskiĝis?” Gekaruloj, la plej nobla heredo, kiun tiu granda homo lasis al ni, ne estis li mem, sed Esperanto! La kialo, pro kiu ni kuniĝis, ne estas Zamenhof aŭ homaranismo, sed ja Esperanto! Kompreneble oni rajtas festigi la naskiĝdaton de Zamenhof, sed ni ne naskiĝis por kulti lin, nek Esperanton (ĝi ne estas kultendaĵo); nia misio estas disvastigi nian lingvon! Ĉar Zamenhof mem disiĝis el la rajtoj kaj la ĉefeco de la movado en la 8-a Universala Kongreso, okazigita en Krakovo, Pollando: “Nun, kiam la matureco de nia afero jam estas absolute nedubebla, mi turniĝas al vi, karaj kunuloj, per peto, kiun jam antaŭ longe mi volis direktigi al vi, sed mi prokrastis ĝis nun, timante fari ĝin tre frue. Mi petas, ke vi liberigu min de ĉi tiu ofico, kiun mi, pro naturaj kialoj, okupis en nia afero dum 25 jaroj”. Krome, ni havas alian kialon por ne kulti lin, ĉar, sekve, li diras: “Mi petas al vi, ke ekde nun vi haltu vidi min kiel majstron, haltu honori min per ĉi tiu moŝto”. (*)
Multaj okazoj fariĝis inter la 26-a de julio 2004 kaj hodiaŭ, kaj la plejmulto el ili estas bonega. Ekzemple: la ampleksigo de Ĝangalo, la plej ega Esperanta portalo en la reto; la plendoj por Esperanto ĉe Eŭropa Unio, inter ili la laboroj de la polino Margareto Handzlik por nia lingvo en la Eŭropa Parlamento; la sukcesa UK en Pekino, estinta unu el ĝiaj tagoj la 26-a de julio; la disvastigo de Esperanto en la rilat-retejo Orkut per pluraj “komunumoj”, per kiuj multaj homoj ekkonas, lernas kaj pridiskutas nian lingvon, kaj per kiu kelkaj gebrazilanoj organizis studgrupon en MSN-Mesaĝilo; la aperigo de mia retejo, “La Esperanta retejo de Eriko Fiŝuk”, la 15-an de januaro, en kiu esperantistoj kaj portugallingvanoj povas trovi multajn tradukitajn informojn pri Esperanto kaj tekstojn; la apero de Esperanto-grupoj en universitatoj de Brazilo kaj Azio; kaj aliaj sukcesoj nelistigeblaj... Alia sukceso reliefiginda estas la kreo (mi ne scias kiam) de la programo EK, kiu ebligas al tiuj, kiuj havas Unikodon, skribi la supersignitajn literojn uzante la normalan klavaron (mi ne uzis ĝin por skribi ĉi tiun mesaĝon pro tio, ke mi ne scias, se ĉiuj vi havas specialajn tiparojn). Nu, konvinkitaj per ili, ĉu ni ne povas daŭri nian marŝadon por Esperanto, kredantaj, ke nia afero ne estas vana, sed boniga al ĉiu homaro?
Reliefa homo en la Esperanta movado estis la polo Kazimierz Bein, pli konata per la kromnomo Kabe. En 1911, li forlasis la movadon pro tio, ke laŭ li la movado neniam ŝanĝis siajn procedojn kaj la afero ne progresis. Post dudek jaroj li revenis al la Esperantaj rondoj por akompani ĝiajn progresojn kaj konkludis, ke la movado restis la sama. Hodiaŭ, akompanante la progresojn, kiujn la esperantistoj okazigis dum la lastaj jardekoj (kursoj, kluboj, retejoj, komputilaj programoj, internaciaj rezolucioj, renkontiĝoj ktp.) ni trafe povas diri, ke Kabe eraris. La Esperanta movado neniam estis pli bona ol nun, kaj la ĉefaj fruktoj de nia laboro estas la novaj esperantistoj, kiuj konstante aperas ĉe ni, kredantaj la idearon pri la internacia paco kaj la eblon de adopto de internacia lingvo fare de ĉiuj landoj por internaciaj komunikado kaj rilatiĝado. Pli kaj pli da homoj en la tuta mondo enkorigas la lingvon, kiun Zamenhof kreis pagante per lia libera kaj amuzfara tempo, kaj lia senfina klopodo. Kaj tion ni povas konstati per la Esperantaj retejoj, kiuj registras la petojn de nenombreblaj esperantistoj por kursoj kaj kluboj.
Esperanto ja estas la lingvo de la paco kaj la egaleco, kaj neniu povas nei ĉi tiun kondiĉon, kiun jam Zamenhof konstatis. Ĝin subtenis kuraĝaj homoj, kiuj enhavigis por si idearon pri la internaciaj paco kaj frateco kaj kredis, ke la mondo povos esti iom pli bona, se ĝi adoptos internacian lingvon. La aliaj projektoj de internacia lingvo ne sukcesis subteniĝi pro tio, ke ili ne enhavis la kunigecan idearon kaj la klopodeman spiriton (bezonatan por la disvastigo de la lingvo, ĉar oni ne povas atendi, ke la homoj ekkonu la lingvon per si mem), tial iliaj anoj estis homoj senkuraĝaj, hontemaj, forlasemaj, neklopodemaj kaj nekompromisiĝemaj, por kiuj ilia ĉefa misio estis montri la ĉefajn erarojn de la plej sukcesaj projektoj kaj paroli malbone pri ili. Tiuj, kiuj nuntempe kondutas same, kun siaj lingvoprojektoj, havos la saman estontecon. Tamen, ni ne povas religiigi la Esperantan idearon, ĉar ĝi estas ne nur nedeviga por la esperantistoj, sed, laŭ Zamenhof mem, ĝi estas nedifinebla, nepriskribebla, kaj ĉiuj povas interpreti ĝin laŭ siaj propraj konvinkoj. La tiel nomata “esperantismo”, do, povas esti la forto, kiu movas kaj kuraĝigas nin por daŭri en la klopodoj por la disvastigo de Esperanto.
Do, geesperantistoj, mi finis mian mesaĝon. Mi volas gratuli ĉiujn vin pro la tago, kiu estas ne nur de Esperanto, sed nia, kaj peti al vi, ke ni ne restu nur varbantaj kaj preĝantaj por la plena sukceso de Esperanto, sed ĉefe agantaj kaj, laŭ la propra nomo de la lingvo, esperantaj. Dankegon!
Nenhum comentário:
Postar um comentário
Deixe suas impressões, mas não perca a gentileza nem o senso de utilidade! Tomo a liberdade de apagar comentários mentirosos, xenofóbicos, fora do tema ou cujo objetivo é me ofender pessoalmente.