Boate Azul/Amuzeja Blu’ em esperanto

Link curto pra esta publicação: fishuk.cc/boateazul

Eis uma interessantíssima peça musical! Esta é minha tradução poética ao esperanto da celebérrima canção sertaneja Boate Azul, gravada em estilo guarânia e que renomeei como Amuzeja Blu’ pra obedecer à métrica. Ela foi composta por Benedito Seviero e Aparecido Tomás de Oliveira no ano de 1963, quando Seviero morava na cidade de Apucarana, PR, mas devido à censura da ditadura militar, só foi gravada pela primeira vez em 1982. Porém, segundo outras versões (que não mencionam anos), o verdadeiro compositor foi Benedito Simão da Costa, conhecido como Naraí, ou ele (letra) e João Fordinho (melodia), ambos habitantes da cidade de Manduri, SP. Naraí teria vendido a composição em São Paulo capital, prática então comum, pra ganhar um pouco mais de dinheiro.

Em todo caso, as duas primeiras gravações não obtiveram sucesso, mas a terceira obteve no Brasil todo, na voz da dupla Joaquim & Manuel em 1985, a qual você pode ouvir abaixo. Desde então, Boate Azul foi gravada mais de mil vezes, em mais de 80 línguas diferentes. Os mais jovens a conhecem graças à versão abreviada de Bruno & Marrone (2001), mas ela se tornou ainda mais famosa entre a “geração Z” depois que uma versão muito bizarra de Francisco Cabral (o “Cachorrão do Brega”) viralizou rapidamente pelo WhatsApp em 2019. Fiz a base da tradução de 3 a 5 de fevereiro de 2024, mas só a completei em 29 de fevereiro e fiz pequenas correções em 2 de março. Leia abaixo uma pequena introdução em esperanto, minha tradução e o belo áudio original!

Jen interesega muzika peco! Ĉi tio estas mia poezia traduko de la famega brazila kanzono de la kampara (“sertaneja”) kulturo, Boate Azul (Blua Nokt-Amuzejo), en la stilo gvaranjo, kiun mi renomigis al Amuzeja Blu’ por obei la metrikon. Ĝi estis komponita de Benedito Seviero kaj Aparecido Tomás de Oliveira en la jaro 1963, kiam Seviero loĝis en la urbo Apucarana, ŝtato Paranao, sed pro la malpermeso de la militista diktaturo tiam reganta, ĝi estis unuafoje registrita en 1982. Tamen, laŭ aliaj versioj (sen mencio al iu jaro), la vera komponisto estis Benedito Simão da Costa, pli konata kiel Naraí, aŭ li (teksto) kaj João Fordinho (melodio), ambaŭ loĝantoj de la urbo Manduri, ŝtato San-Paŭlio. Naraí estus vendita la komponaĵon en la urbego San-Paŭlo, praktiko tiam ofta, por havi iom pli da mono.

Ĉiuokaze, ĝiaj du unuaj registritaj versioj ne obtenis sukceson, sed la tria ja obtenis en la tuta Brazilo, per la voĉoj de la duopo Joaquim & Manuel en 1985, kiun vi povas aŭdi sube. Ekde tiam, Boate Azul estis registrita pli ol mil fojoj, en pli ol 80 diversaj lingvoj. La plej junaj generacioj ekkonis ĝin dank’ al mallonga versio de Bruno & Marrone (2001), sed ĝi fariĝis ankoraŭ pli fama inter la “Z-generacio”, post kiam tre bizara versio de Francisco Cabral (aŭ “Cachorrão do Brega”) rapidege disvastiĝis per la mesaĝ-aplikaĵo WhatsApp en 2019. Mi faris la bazon de la Esperanta traduko de la 3-a al la 5-a de februaro 2024, sed fine kompletigis ĝin nur la 29-an de februaro kaj alportis korektetojn la 2-an de marto. Ĉi-sube vi povas legi mian tradukon kaj poste aŭdi la belan kanzonon en la portugala lingvo:

Amuzeja Blu’ Malsana pro l’ am’ Serĉis mi kuracon en la nokta vivo Kun la Nokta Floro En la amuzejo de la Urba Sud’ La amdolor’ Per alia kor’ foriras drive Kontraŭ la dolor’ Venis mi ĉe la Amuzeja Blu’ Sed kiam nokto Fariĝis mateno sub aŭrora helo L’ amuziĝintoj de la nokta vivo Iris dormi for Kaj la Nokta Damo Kun mi dum amuzo, iris for anĝele La pordoj fermiĝis Kaj sola denove, min atendis voj’ Kiamaniere Mi devus foriri? Ĉar mi konas ne Eĉ almenaŭ vojon, memoretas, ke L’ amuzejon pagis en la Urba Sud’ Mi trinkadis tro Kaj ne memoras la okazon, nek La nomon de tiu ina beleg’ La Nokta Flor’ de l’ Amuzeja Blu’